I znów krótkofalowcy z całego świata, jak co roku, spotkali się w Niemczech we Friedrichshafen, nad Jeziorem Bodeńskim. Tegoroczna edycja imprezy odbyła się w dniach 21-23.06.2019. Targi Ham Radio 2019, według organizatorów, odwiedziło ok. 14 tysięcy gości z ponad 50 krajów, a swoje różnorodne osiągnięcia organizacyjne i techniczne zaprezentowało 184 wystawców z 32 krajów, z uwzględnieniem warsztatów szkoleniowych dla nauczycieli oraz trzydniowego obozu dla młodszych aktualnych i przyszłych krótkofalowców.

Polskie środowisko krótkofalarskie reprezentowane było na odnośnej imprezie przez przedstawicieli Polskiego Związku Krótkofalowców, a w skład delegacji PZK wchodzili następujący Koledzy: Waldemar Sznajder 3Z6AEF - Prezes Zarządu Głównego PZK, Tomasz Ciepielowski SP5CCC - Prezes Polskiego Klubu UKF, Leszek Przybylak SP6CIK - Krajowy Weryfikator Programu DXCC, Maciej Bal SP9MRN - przedstawiciel OT-50 PZK w Gliwicach, Michał Wilczyński SP9XWM - Koordynator PZK ds. EmCom, Krzysztof Gaudnik SP7WME - Koordynator Łączności SP EmCom PZK oraz Manager ds. EmCom OT-15 PZK w Łodzi, Bartosz Santorowski SQ6ILS - Koordynator PZK ds. Młodzieży, Łukasz Ruta SQ7BFS oraz Paweł SP7NJ - konstruktorzy urządzeń amatorskich oraz konsultanci techniczni, a także Paweł Zakrzewski SP7TEV - Oficer Łącznikowy IARU-PZK. Gościem wspomagającym była Koleżanka Anna Santorowska SQ6ALS. Stoisko PZK na Ham Radio 2019 odwiedziło wiele Koleżanek i Kolegów krótkofalowców z Polski i z szeroko pojętej zagranicy, ponadto reprezentanci naszego związku wzięli udział w różnorodnych spotkaniach organizacyjno-kurtuazyjnych oraz specjalistycznych.  

44. Międzynarodowe Targi Krótkofalarskie Ham Radio 2019 zostały oficjalnie otwarte w piątek przez Burmistrza Friedrichshafen oraz przedstawicieli DARC i firmy zarządzającejkompleksem wystawienniczym, a wśród gości honorowych obecni byli m. in. Koledzy Tim Ellam VE6SH - Przewodniczący Rady Administracyjnej IARU, David Sumner K1ZZ - Sekretarz RA IARU, Don Beattie G3BJ oraz Don Wallace ZL2TLL - odpowiednio przewodniczący 1. i 3. Regionu IARU, a także reprezentanci wielu organizacji krótkofalarskich i różnych instytucji z całego świata. W trakcie spotkania inauguracyjnego, na którym obecny był Paweł SP7TEV, zaprezentowano krótkofalarską działalność młodzieży z Liborius-Gymnasium w Dessau (prelegenci: Kathrin Home DO8ECC oraz Jens Home DM4JH, całość omówiono szerzej w trakcie innego spotkania, w którym także uczestniczył przedstawiciel PZK), a ze strony DARC tradycyjnie przyznano Nagrodę im. Rudolfa Horkheimera, której tegorocznym laureatem został Kol. Joe Taylor K1JT (laureat Nagrody Nobla w dziedzinie astrofizyki) - twórca emisji FT-8 oraz jej wariantów pochodnych (FSK441, JT6M, JT65A-C, JT2, JT4A-G, WSPR, JT64A, JTMS, ISCAT, JT8, Echo, FT-4), przeznaczonych dla słabych sygnałów. Wspomniano także o jubileuszu 50-lecia organizacji AMSAT (Radio Amateur Satellite Corporation), od półwiecza wspierającej aktywność krótkofalarską za pośrednictwem satelitów (pierwszych z nich był OSCAR-1, umieszczony na orbicie w roku 1969). Tegoroczne targi Ham Radio były jednocześnie 70. edycją imprezy pn. "Lake Constance Meeting of the Radio Amateurs" (od 44 lat oba przedsięwzięcia są ze sobą trwale połączone).      

W tym samym dniu Kol. Maciej SP9MRN wygłosił także wykład pt. "Jak zorganizować dużą imprezę krótkofalarską - studium przypadku na podstawie Zjazdu Technicznego SP". Maciej przytoczył historię organizacji w kolejnych latach Zjazdu Technicznego w Burzeninie, którego protoplastą były zorganizowane po raz pierwszy w roku 2007 Warsztaty QRP, przekształcone od roku 2012 - przy corocznym systematycznym wzroście liczby uczestników - w Zjazd Techniczny. Maciej SP9MRN omówił bliżej program Zjazdów Technicznych (wykłady, panele dyskusyjne, warsztaty dla juniorów i seniorów, oraz inne działania dodatkowe (np. "pomiarownia") i konkursy), ze szczególnym uwzględnieniem Konkursu PUK (Przydatne Urządzenie Krótkofalarskie). W trakcie spotkania nawiązano cenne kontakty mogące doprowadzić do organizacji podobnych przedsięwzięć w Polsce wspólnie ze stroną niemiecką.    

Również w piątek, Koledzy Michał SP9XWM i Krzysztof SP7WME wzięli udział w spotkaniu Koordynatorów EmCom 1. Regionu IARU. Spotkanie zostało tradycyjnie zorganizowane pod przewodnictwem Kol. Grega Mossopa G0DUB - Koordynatora EmCom 1. Regionu IARU. Michał SP9XWM i Krzysztof SP7WME przedstawili 30-minutową prezentację dot. zastosowania nowych technologii w ćwiczeniach i aktywnościach SP EmCom PZK. Przedstawiono zagadnienia dotyczące technologii WinLink, działania węzła SR5WLK autorstwa Kolegów z Mazowieckiej Amatorskiej Sieci Ratunkowej, oraz planów dot. budowy kolejnych węzłów SR2WLK i SR9WLK. Koledzy Michał i Krzysztof opowiedzieli o technologii DMR używanej powszechnie w praktyce SP EmCom PZK i małopolskich ćwiczeniach Krakowskiej Amatorskiej Sieci Łączności Kryzysowej w marcu br., realizowanych wyłącznie w tej technologii.

Z ogromnym zainteresowaniem spotkała się relacja dot. prób Kolegów z sieci MASR z aktywnością satelitarną poprzez satelitę Es'Hailsat 2. Wystąpienie SP EmCom PZK zostało przyjęte ogromnymi brawami. Na spotkaniu koordynatorów EmCom 1. Regionu IARU przez zespół włoskiego RNRE pod przewodnictwem Alberto Barbery IK1YLO zaprezentowana została także używana przez włoskich Kolegów sieć łączności DMR. Koledzy z niemieckiego DARC przedstawili rozwiązania sieci AREDN typu MESH pracującej w pasmach 2.4, 3 oraz 5 GHz na potrzeby łączności kryzysowej i telemetrii używanej w sytuacjach kryzysowych. Na koniec spotkania Greg G0DUB przeprowadził  z uczestnikami spotkania, w formie warsztatów, analizę sytuacji zupełnego kolapsu energetycznego zasilania w energię elektryczną średniej wielkości przykładowego nowoczesnego państwa Europy zachodniej. Przeanalizowano scenariusz rozwoju zdarzeń - godzina po godzinie, dzień po dniu. Wszystko pogrąża się w chaosie... Jak zapobiec takiej sytuacji, jak zachowałyby się służby profesjonalne, jak postąpiłyby służby krótkofalarskiej łączności kryzysowej? Było to bardzo ciekawe doświadczenie, dyskusja i wymiana myśli Kolegów zajmujących się łącznością kryzysową.

Na stoisku PZK gościliśmy kilkukrotnie Grega G0DUB oraz naszych wspaniałych przyjaciół z włoskiego RNRE pod kierownictwem Alberto IK1YLO.

Ponadto w tym samym dniu Koledzy Waldemar 3Z6AEF, Tomasz SP5CCC, Maciej SP9MRN oraz Paweł SP7TEV wzięli udział w corocznym spotkaniu przedstawicieli stowarzyszeń członkowskich IARU, gdzie omówiono m. in. sprawy prac bieżących w ramach Światowej Konferencji Radiokomunikacyjnej WRC 2019 oraz przygotowań do WRC 2023 (ze szczególnym uwzględnieniem dalszej przyszłości amatorskich pasm UKF 2 m i 23 cm), a także aktualne sprawy z zakresu kompatybilności elektromagnetycznej oraz dotyczące przygotowań do Konferencji Generalnej 1. Regionu IARU 2020 w Nowym Sadzie w Serbii, jak również zagadnienia związane z pozyskiwaniem i wdrażaniem do działalności IARU nowych liderów i ekspertów, mając na względzie aspekt dalszej przyszłości i rozwoju światowego środowiska krótkofalarskiego. W zakresie prac w trakcie WRC-19 najważniejsze są międzynarodowego środowiska krótkofalarskiego próby globalnego ujednolicenia pasma 50-54 MHz (z uwzględnieniem zmiany statusu alokacji zakresu 50-52 MHz z CEPT na RR ITU w Europie), a także uzgodnienia dotyczące aktualnego i przyszłego wykorzystania zakresów 24,25-86 GHz, 47,0-47,2 GHz oraz powyżej 275 GHz, jak również niedokonywanie zmian w przeznaczonej dla amatorów na zasadzie drugiej ważności alokacji 5,650-5,850 MHz.

Z kolei w zakresie przygotowań do WRC-23 najważniejsza jest szczególna ochrona pasma 144-146 MHz (w kontekście propozycji ze strony administracji francuskiej dot. włączenia tego pasma do spektrum radiowego wykorzystywanego przez służby lotnicze, w celu uzyskania jego ciągłości) oraz zakresu pasma 1296 MHz (w kontekście potencjalnych interferencji dla systemu satelitarnego "Galileo"), a także niektórych pasm mikrofalowych (zakres 209-275 GHz i powyżej). Innym ważnym aktualnie problemem jest sprawa niewystarczających standardów ochrony przed zakłóceniami ze strony elektrycznych samochodów ładowanych indukcyjnie (WPT-EV), których rozwój może mieć poważne konsekwencje dla pasm amatorskich, zwłaszcza KF. W zakresie przygotowań do KG IARU R1 2020 podkreślono planowaną zmianę dotychczasowej formy tego przedsięwzięcia na formę ukierunkowaną na dyskusje i warsztaty dotyczące głównych aktualnych problemów w krajowych organizacjach krótkofalarskich i światowego środowiska radioamatorskiego (m. in. działania skierowane do młodzieży, zacieśnianie relacji z krajowymi instytucjami regulacyjnymi w zakresie radiokomunikacji oraz krajowych instytucji właściwych w sprawach standaryzacji, zwiększanie zaangażowania i efektywności działania stowarzyszeń członkowskich IARU w poszczególnych krajach (szczególnie w zakresie pozyskiwania nowych członków) oraz w ramach gremiów IARU). 

Na zakończenie spotkania przedstawiciele PZK uhonorowali również organizacje krótkofalarskie w Szwajcarii i Hiszpanii na okoliczność jubileuszy w tychże krajach (90-lecie USKA i 70-lecie URE), poprzez wręczenie grawertonów oraz okolicznościowych "reprezentatywnych dla naszego kraju" okolicznościowych upominków. Wieczorem Koledzy Tomasz SP5CCC, Leszek SP6CIK oraz Paweł SP7TEV wzięli udział w wydawanym przy każdej edycji Ham Radio, organizowanym przez DARC, przyjęciu okolicznościowym dla reprezentantów stowarzyszeń członkowskich IARU i gości specjalnych Ham Radio 2019, co stanowiło m. in. możliwość rozmowy z wieloma osobistościami radioamatorskiego środowiska światowego, np. ze wspomnianym Kolegą Joe K1JT.

Z kolei w sobotę Bartosz SQ6ILS (Koordynator PZK ds. Młodzieży) wraz z Anią SQ6ALS i Pawłem SP7TEV wzięli udział w Międzynarodowym Spotkaniu Młodzieżowym IARU, gdzie omówiono m. in. aktualne działania w ramach programu YOTA (Młodzież w Eterze - materiały dostępne pod adresem: https://www.ham-yota.com), z uwzględnieniem różnorodnych skierowanych do młodzieży działań zrealizowanych dotychczas m. in. w Japonii oraz w Niemczech, Finlandii i we Włoszech (zaprezentowano obozy subregionalne przeprowadzone ostatnio w odnośnych krajach dla grup liczących ok. 30-60 osób, ze zróżnicowanym programem typu praktyczno-warsztatowego oraz sportowego w dziedzinie ARDF). Tegoroczna edycja międzynarodowego obozu młodzieżowego (YOTA 2019) odbędzie się w Bułgarii, ze szczególnym uwzględnieniem programu następczego szkolenia trenerów w krajach, z których pochodzą uczestnicy przedsięwzięcia (TTT - Train-The-Trainers). Prowadząca spotkanie Kol. Lisa Leenders PA2LS - Przewodnicząca Grupy Roboczej ds. Młodzieży 1. Regionu IARU - podkreśliła wagę kontynuacji dotychczasowych przedsięwzięć, w tym programu YCP (Youth Contesting Program), w ramach którego operatorzy czołowych stacji kontestowych z poszczególnych krajów (dotychczasowi - 9A1A, ES9C and 4O3A, od roku 2019 - LZ9W, OZ5E, EC2DX oraz DP9A) udostępniają swoje wyposażenie sprzętowo-antenowe na rzecz praktycznego szkolenia młodych przyszłych operatorów (poprzez ich aktywny udział w różnorodnych zawodach rangi światowej, np. ARI International DX Contest, CQ M International DX Contest, His Maj. King of Spain Contest, CQWW RTTY Contest, CQ WW SSB 160m Contest itp.). Kolega Takao Kumagai JE1CKA wspomniał, że program YCP jest z powodzeniem realizowany także w Japonii (stacje wspierające: JE1CKA, JJ2VLY/JR2SCJ), a w kraju tym ogłoszono także dla młodzieży konkurs na najlepszy trzyminutowy film w serwisie YouTube pn. "YouTube 3 mins Contest" - na temat "tego, co jest dla mnie najlepsze w krótkofalarstwie". Wszyscy uczestnicy spotkania podkreślili istotę włączania w szeroko rozumiane działania skierowane do młodzieży środowisk szkolnych i harcerskich, z jak największym wykorzystaniem mediów społecznościowych oraz komunikacji internetowej.

Także w sobotę Paweł SP7TEV wziął udział w zorganizowanym przez stronę niemiecką spotkaniu, na którym zaprezentowano modelowy wręcz przykład funkcjonowania środowiska krótkofalarskiego w otoczeniu szkolnym -  jest to stacja DK0LG w Liborius-Gymnasium Dessau. Prelegentami byli tam członkowie zespołu ze wspomnianej szkoły, realizującego szerokie spektrum działalności. Początkiem drogi do sukcesu było uaktywnienie radiostacji pracującej z terenu szkoły, gdzie "grupę inicjacyjną" stanowiło w roku 2000 osiem osób zafascynowanych pierwotnie elektroniką. Grupa ta wzrosła w roku 2007 do 13 osób - zapoczątkowując jednocześnie zainteresowanie krótkofalarstwem jako takim, a w roku 2009 było już 18 osób od tej pory czynnych ze wspomnianej stacji w eterze.

W roku 2019 stacja DK0LG obchodzi jubileusz 10-lecia istnienia, a "załoga" liczy aktualnie 23 osoby. W ramach bieżącej działalności, w połączeniu ze zróżnicowaną dużą aktywnością na stacji szkolnej (akcje promocyjno-pokazowe i udział w zawodach międzynarodowych, a także zaangażowanie w programie ARISS), łączy się różnorodne działania z zakresu elektroniki (budowa różnych prostych urządzeń) i informatyki (programowanie i wykorzystanie mikrokontrolerów), z uwzględnieniem aktywności śledzenia satelitów i balonów telemetrycznych oraz organizowaniem przedsięwzięć z dziedziny radioorientacji sportowej.

W godzinach popołudniowych Paweł SP7TEV wziął również udział w innym zorganizowanym przez stronę niemiecką spotkaniu, na którym przedstawiono praktyczny przykład możliwości współpracy edukacyjnej obejmującej kształcenie akademickie z zakresu wiedzy z różnych dziedzin krótkofalarstwa w ramach współpracy pomiędzy regionalną uczelnią wyższą a terenowym oddziałem DARC. Prelegentami na tym spotkaniu byli Koledzy Tobias Christoph DC3TC, Michael Niemetz DG2RAM oraz Tobias Fuhrmann DK1STF, reprezentujący Wydział Elektrotechniczno-Informatyczny Wschodniobawarskiej Wyższej Szkoły Technicznej w Regensburg (OTH Regensburg). Wspomniana wielowydziałowa uczelnia, posiadając własną stację, ma długą tradycję w działalności krótkofalarskiej, a w programie kształcenia technicznego ma również zawarty komponent różnorodnej wiedzy i umiejętności z dziedziny naszego hobby, w formie wykładów i ćwiczeń. Komponent ten obejmuje najważniejsze zagadnienia z zakresu radiokomunikacji oraz praktyki krótkofalarskiej (np. stosowane skróty, bandplany, raporty w trakcie łączności, logowanie, obrót kartami QSL, zawody PMR oraz aktywność emisją PSK w pasmach KF), a zakończony jest egzaminami wewnątrzuczelnianymi i państwowymi (BNetzA). OTH Regensburg ściśle współpracuje z Oddziałem Terenowym DARC w tym mieście (OV Regensburg - U 13) przy organizacji wielu imprez środowiskowych (np. okręgowe "łowy na lisa" w paśmie 80m, „radiowe wycieczki”, projekty dla elektroników-konstruktorów - np. GPS Display, Metamorserino, AATiS UTC Clock & Elise, działania promocyjno-pokazowe w plenerze dla szerokiej publiczności, kursy przygotowujące do "egzaminu na radiolicencję").

Ogółem należy stwierdzić, że udział reprezentantów Polskiego Związku Krótkofalowców w imprezie Ham Radio 2019 był ze wszech miar owocny zarówno dla strony polskiej jak i dla zagranicznego środowiska krótkofalarskiego, a pozyskane wspólne doświadczenia z pewnością przełożą się na podjęcie nowych oraz rozszerzenie zakresu dotychczasowych działań w przyszłości.

Opracowanie:

Paweł Zakrzewski SP7TEV - Oficer Łącznikowy IARU - PZK

Michał Wilczyński SP9XWM - Koordynator PZK ds. EmCom