Łączność ARISS na YOTA
Dodane przez sp2jmr dnia 2017-08-10 / 20:37
Łączość ARISS na YOTA
Jak informowaliśmy na wtorkowy wieczór 8. sierpnia na godz. 18:38 UTC (max. elewacja ok. 81 stopni) dla uczestników YOTA (Youngsters on the Air) zaplanowano łączność radioamatorską z astronautą przebywającym w czasie połączenia na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).
Na pytania młodych krótkofalowców miał odpowiadać włoski astronauta ESA, Paolo Nespoli IZ0JPA. Stacja naziemna w Anglii posługiwała się znakiem GB4YOTA, natomiast astronauta korzystający ze sprzętu radioamatorskiego (ARISS) znajdującego się w module Columbus, pracował pod rzadko spotykanym w Europie znakiem: NA1SS.
Miała być to łączność bezpośrednia wraz z przekazem obrazu wideo odbieranym przez szereg stacji naziemnych z Europy, z których każda kolejno przekazywała sygnał z nadajnika HAM Video na ISS do serwera wideo: https://ariss.batc.tv/hamtv/. Sygnał wideo wraz z dźwiękiem przekazywały stacje: Goonhilly (Cornwall, UK), M0DNY (Southampton, UK), F6DZP (Migné-Auxances, Francja), PA3WEG (Delft, Holandia), OK2UUJ (Olomouc, Czechy), SP3QFE (Koło, Polska) oraz IK1SLD (Casale Monferrato, Włochy).
Obraz wraz z dźwiękiem był przekazywany z ISS przez wymienione stacje w sposób ciągły na żywo (opóźnienie wynosiło tylko około 5 sekund) przez ponad 11 min do miejsca biwakowania YOTA. Pomimo, że na obrazie było widać jak astronauta posługuje się sprzętem radioamatorskim, to uczestnikom obozu nie udało się nawiązać z astronautą dwustronnej bezpośredniej łączności radiowej w pasmie 2m.
Szybka reakcja ARISS, dostępność astronauty i przychylność NASA zaowocowały jednak sukcesem. Planista misji (NASA) pozwolił, aby astronauta w czasie następnego przelotu (max. elewacja ok. 31 stopni) ponowił w swoim wolnym czasie, próbę połączenia radiowego, tym razem wykorzystując sprzęt radioamatorski w module serwisowym (SM) ISS. Oczekując na przelot ISS na pytania młodzieży do astronauty związane z krótkofalarstwem odpowiadał wolontariusz ARISS, a w tym czasie organizatorzy poprosili w innej odległej lokalizacji, o pracę jako zapasową naziemną stację satelitarną gotową w razie potrzeby wesprzeć uczestników YOTA poprzez telemost.
Jednakże chwilę później o 22:14 UTC, dwustronne bezpośrednie połączenie radiowe doszło do skutku i astronauta odpowiedział na dwanaście spośród dwudziestu dwóch wcześniej przygotowanych pytań.
Wydarzenie to przypomina, że łączność ARISS pomimo nawet najlepszych przygotowań, mających na celu zminimalizowanie porażki, nadal pozostaje eksperymentem radioamatorskim, którego wynik pozytywny lub negatywny będzie znany dopiero po przeprowadzeniu eksperymentu. Planując takie wydarzenie w swojej szkole, należy o tym pamiętać i przygotować uczestników na taką ewentualność oraz prosić ich i media o pozostanie po nieudanej łączności przez jakiś czas, gdyż może się udać już za półtorej godziny ponowić próbę łączności. Przychylamy się również do słów mentora ARISS z Anglii Ciaran M0TXD, który powiedział w podsumowaniu wydarzenia, że poprzez niefortunne zbiegi okoliczności mające miejsce tamtego wieczoru na pewno pozostanie ono na nieco dużo dłużej w pamięci młodych krótkofalowców uczestników obozu, niż by to było w wersji jaką zaplanowali organizatorzy YOTA ;).
Relacja z tej łączności z ISS była możliwa, dzięki doskonałej jakości i świetnie obsługiwanej transmisji strumienia wideo i dźwięku z namiotu YOTA, nadawanej na żywo przez Internet na stronie: https://ariss.batc.tv/.
Poniżej prezentujemy wszystkie pytania przygotowane do zadania astronaucie, ponieważ są one ciekawe dla krótkofalowców, jednak jak już wcześniej wspomniano, ostatecznie zadano tylko dwanaście z nich:
1. Czy któryś z astronautów eksperymentuje w wolnym czasie z radiostacjami radioamatorskimi?
2. Ilu jest zazwyczaj operatorów radiostacji amatorskich na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej?
3. Jakie pasma i jaka moc nadajnika jest wykorzystywana do komunikacji ze stacjami naziemnymi podczas łączności ARISS?
4. Z jakimi wyzwaniami spotykacie się wysyłając z przestrzeni kosmicznej na żywo obraz HD?
5. Jak ważne wydaje Ci się zainteresowanie krótkofalarstwem dla rozwoju umiejętności technicznych?
6. Jak zachęciłbyś uczestników YOTA do rozwijania swoich zainteresowań krótkofalarstwem?
7. Jak ważny jest sprzęt radioamatorski jako zapasowy środek łączności z Międzynarodową Stacją Kosmiczną?
8. W jaki sposób utrzymujecie komunikację z centrami kontrolującymi misję na całym świecie?
9. Ile różnych typów systemów komunikacji posiada ISS?
10. Czy mógłbyś nam pokazać swoją ulubioną sztuczkę z kropelką wody? (Wyłącznie, w przypadku możliwości wykorzystania HAMTV)?
11. Czy doświadczyłeś zjawisk jonizujących w przestrzeni kosmiczną, które wpływają na propagację fal w pozytywny bądź negatywny sposób?
12. Na jakie trudności można się napotkać wykorzystując sprzęt krótkofalarski w kosmosie i w jaki sposób są one rozwiązywane?
13. Prowadzimy łączność głosową i wideo. Czy możesz użyć innych trybów łączności np. CW na pokładzie ISS?
14. Jakie są największe różnice pomiędzy łącznością ze stacją naziemną, a stacją agencji kosmicznej?
15. Jakie są różnice pomiędzy kamerą HDEV (High Definition Earth Viewing) i HAMTV?
16. Ile dostawczych jest w tej chwili zadokowanych do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej i czy mają one wpływa na rozkład fal radiowych przy komunikacji z Ziemią?
17. Jak widzisz rozwój krótkofalarstwa w następnych dziesięcioleciach?
18. Czy zawsze wszystko idzie zgodnie z planem, czy czasem coś się zepsuje i powinno zostać naprawione? Jeśli tak, to czy posiadacie na pokładzie punkt serwisowy?
19. Czy w kosmosie można używać mediów społecznościowych i wysyłać wiadomości w taki sam sposób jak robimy to na Ziemi?
20. W jaki sposób tlen i elektryczność są produkowane na pokładzie ISS w przestrzeni kosmicznej?
21. W którym kierunku rosną rośliny uprawiane na stacji kosmicznej?
22. Co zrobicie, w przypadku wybuchu pożaru na ISS?
Armand SP3QFE, Sławek SQ3OOK, Irena Szymanowska.